İslâm'ın şartlarından olan "oruç" vazifesinden kemaliyle faydalanabilmek için, dikkat edeceğimiz hususlardan biri de iftar sofrası başındaki vazifelerimizdir. Akşamın olmasını beklediğimiz dakikalarda, fikrî ve fiilî tavrımız, İslâm ölçülerine ne derece uygunluk arzederse alacağımız ecir ve kalbimizde hissedeceğimiz feyz o nisbette büyük olur. İhmal edilecek bir husus, ibadetteki kemâli engelleyen bir kusur teşkil eder. İftar sofrası başında dikkat edeceğimiz hususları üç esasta hulasa etmemiz mümkündür: Tefekkür, iftar edeceğimiz gıda maddesi ve dua.

Tefekkür, yüce Rabbimizin bizleri İslâm dini ile aziz kılmasını, kalbimizi iman ile aydınlatmasını, kalıbımızı ibadet pınarları ile arıtmasını ve nefis mücahedesi ile kristalleştirmesini düşünmektir. Soframızı süsleyen nimetlerin oluşunu ve bize gelişini de düşünmeli; madde ile mânâ güzelliklerini benliğimizde mezcetmeye çalışmalıdır. Zira kısa bir müddet tefekkür, düşüncesiz geçen birçok yıldan daha hayırlıdır.

Orucumuzu açacağımızda Allah Resûlü'nün iftar ettiği gıda maddelerini tercih etmeliyiz. Zira bir mü'min, madde planında ne derece Peygamber (s.a.v.)'e tâbi olursa o nisbette sevgisi artar. Ona muhab-beti ziyadeleştikçe imanı kuvvetleşir. Sevgi ile iman, emme basma tu-lumba gibi, birbirini tamamlamaya yardımcı olurlar. Akılların muallimi ve dinî esasların tebliğcisi bulunan Peygamberimizin iftar ettiği gıda maddelerini, O'nun tercihlerine göre, şöyle sıralayabiliriz:

a) Hurma:
"Peygamber (s.a.v.), üç adet hurma ile veya ateş dokunmamış bir şeyle iftar etmeyi severdi" (1). Hurma temin edilememesi halin-de, "Bal" veya başkaca tatlı bir madde ile iftar edilebilir.
b) Süt:
"Resûl-i Ekrem (s.a.v,), orucunu açacağında, süt ile iftar etme-yi severdi" (2). Süt, hem hararet gideren bir içecek, hem de faydalı bir gıdadır.
c) Su:

Temin edilmesinin kolaylığı kul hakkı karışma ihtimalinin azlığı ve hayatî ehemmiyeti haiz oluşu bakımından suyun değeri büyüktür. Bundan başka, "Kâinatın biricik efendisi bulunan Allah resûlü, yaz günlerinde suyu; kış mevsiminde hurmayı tercih ederdi" rivayeti de bulunmaktadır (3).
İftar sofrasında dua etmeyi asla ihmal etmemeliyiz. Zira "Dua, ibadetin özüdür" (4) ve "Allah katında duadan daha değerli hiçbir şey yoktur" (5). Derli toplu bir dua yapmak isteyenlere, Peygamber Efen-dimizin yaptığı şu niyazı tavsiye ederiz: "Ya Allah, ancak senin (rızan) için oruç tuttum, sana inandım, sana güvendim ve senin rız-kınla iftar ettim, Ramazan ayının yarınki orucuna da niyyet ettim. Takdim ve tehir ettiğim (hatalı) şeyleri yarlığayıver" (6).

(1) Feyzü'l-Kadir, c. 5, sh. 207. (2)Feyzü'l-Kadir, c. 5,sh. 217.
(3) Şir'atü'l-İslâm, sh. 197.
(4) Tuhfetü'l-Ahvezî, c. 9, sh. 311.
(5) İbni Mâce, c. 2, sh. 1258.
(6) Arapçası: "Allahümme leke sumtü ve bike âmentü ve aleyke tevekkeltü ve alâ rizkı-ke eftartü ve savme'l-ğadi min şehrî ramadâne neveytü fağfirlî mâ kaddemtü ve mâ ahhartü".