Hazret-i Ali'nin Oğluna Nasihatleri

İyi insanların izini takip et

Ey oğul!

Benim bu vasiyetimden edineceğin şeylerin en hayırlısı, Allah'tan korkup Ona sığınmak, Onun sana farz kıldığı şeyleri yerine getirmek, ecdadının ve geçmiş iyi insanların izini takip etmektir.


Allah'a sığın

Ey oğul!

Her hususta önce Allah'a sığın, Ondan başarı dile. Seni şüpheye düşürecek veya bir kötülüğe itecek şeyleri terk et.

Kalbinin bütün kötülüklerden durulduğunu, fikirlerinin toplandığını ve tek arzunun hakikat olduğunu görünce sana söylediğim hususları düşünmeye başla.

Şayet bunlara sahip olduğuna emin değilsen, karışık mevzulara girme. Aksi halde önünü göremeyen adam gibi olursun ki, her an içinden kurtulması zor olan çukurlara, uçurumlara düşersin.

Böylece karanlıklar içinde, zulmetler arasında boğulup mahvolmaya mahkûm olursun.

Önünü görmeden yürümek ve her an uçurumlara yuvarlanmak tehlikesiyle karşı karşıya kalmak ise, İslâmı öğrenmeye çalışanlara yakışmaz.



Herşeyi Allah'tan bil

Ey oğul!

Bu hususta birinin bilmediğini görünce onu, cehaletine say. İlimde ne kadar ilerlersen, bilmediğin birçok şey şüphesiz, yine bulunacaktır. Zira düşünme ufkunun dışında, görme gücünün çok ilerisinde bulunan nice şeyler vardır.

Allah bazı şeyleri sana öğretmişse, onu kendi gücünle meydana getirip kazandığını zannetme. Çünkü sen, seni yaratan, rızıklandıran ve seni en güzel bir surette meydana getiren Ulu Yaratıcıya sığın.

İbadetin Onun için, aşkın Onun için, korkun ve sevgin Onun için olsun.



Peygamber Aleyhissalatu Vesselam'ı önder olarak al

Ey oğul!

Peygamberin Allah hakkında bildirdiğini hiç kimse bildirmedi ve bildiremez. Onu bir önder ve kurtuluş ordusunun kumandanı olarak kabul et.



Allah'ın rızasını ara

Ey oğul!

İlâhî kudret karşısında kendi küçüklüğünü ve zayıflığını düşünerek hareket et.

Onun karşısında acizliğini ve güçsüzlüğünü düşün.

Her hususta Ona ihtiyacın vardır. Ona yönel, rızasını dile.

Cezasından kork. Emirlerini yerine getirmeye çalış. Çünkü O iyilikten başkasını emretmez.

Yasaklarından kaçın, çünkü O kötülükten başkasını yasaklamaz.


Daha iyi bir yerde konaklamak isteyen kervan gibisin

Ey oğul!

Dünyanın ve içinde bulunan her şeyin başka bir yere göç edeceğini, âhireti ve orada insanlar için hazırlananları bildirdim.

Bunlar hakkında senin ibret alman için bazı misaller verdim. Bu misallerle senin kurtuluşunu ümit ettim.

Dünyayı bütün halleriyle bilen kimse, kervanın içindeki bulunan bir yolcuya benzer ki, devamlı rahatı, temizliği, havası daha iyi olan bir yerde konaklama hazırlığındadır.

Bunun için yolculuğun her türlü zorluk ve sıkıntılarını, arkadaşlardan ve maldan ayrılma ıztıraplarını göze almış bulunmaktadır. Çünkü o gittiği yerde daha iyi bir mesken bulacağından emindir.

Oralarda eski elemlerden hiçbirini görmeyeceğini, rahat ve saadet içinde yaşayacağını şeksiz şüphesiz bilmektedir.

Onun için kendisini buraya ulaştıran ve eski yerinden daha iyi bir yer bahşeden Birisinden başka düşüncesi yoktur.

Dünyada kendisine verilen nimetlerle mağrur olup sonunu düşünmeyen kimse ise, çok verimli bir topraktan, verimsiz, kıraç bir toprağa göç etme mecburiyetinde kalan bir kervana benzer ki, onun için bu göçten daha feci bir şey düşünülemez.


İyi kimselerle düş kalk

Ey oğul!

İffeti muhafaza ederek çalışmak kötülükle zengin olmaktan hayırlıdır.

İnsanın sırrını en iyi yine kendisi muhafaza eder.

Bazı kimseler bulunur ki, kendi zararına çalışır.

Çok konuşan, dostlarını gücendirir, düşünceli olan insan iyi görür.

İyi kimselerle düş kalk ki, onlardan olasın.

Hayırsız kimselerden uzak dur ki, onlardan ayrılmış olasın.



Haram ne kötü yemektir

Ey oğul!

Haram ne kötü yemektir. Güçsüzlere zulüm, zulmün en çirkinidir. Tecrübe ettiğin şeylerin hayırlısı sana ibret verendir. Alçak tabiatlı yardımcılarda, kötü zan sahibi dostlarda ihtiyar ve irade yoktur.

Sakın inat bineği sana üstün gelmesin.



Sertlik gösterene yumuşak ol

Ey oğul!

Nefsini; kardeşin seninle irtibatı kestiğinde onunla irtibata, sana yüz çevirdiğinde lütfa, pintiliğinde cömertliğe, uzaklaştığında yakınlığa, şiddetlendiğinde yumuşaklığa, suç işlediğinde özür dilemeye şevket.

Sakın bu hareketi yersiz,olarak yapma. Yahut ehil olmayanlara yapma,

Dostunun düşmanını dost edinme ki, dostuna düşmanlık etmiş olursun.

Kin ve kızgınlığını hazmet. Çünkü ben, sonu bundan daha tatlı, daha lezzetli bir lokma görmedim.

Sana sertlik gösterene yumuşak ol ki, o vakit o da yumuşasın.


Ailene iyi davran

Ey oğul!

Hiçbir zaman ailen sana halkın en kötüsü olmasın. Kardeşin senden ayrılmaya, seninle beraber olmaktan kuvvetli olmasın.


Nefsin arzularına uyma

Ey oğul!

Keder yüzünden gelecek sıkıntıyı sabır ve metanet kuvvetiyle ve ilmi yakin elde ederek defet.

Gerçek dost, sen yokken seni tasdik edendir.

Nefsin arzularına uymak bir çeşit körlüktür.

Asıl garip, bir dosta sahip olmayan kişidir.

Hakka tecavüz eden kişi sapa yola girer.

Kifayet miktarı ile kanaat eden doğru yolu bulmuş olur. Kötülüğü geciktir, çünkü onu ne vakit istesen yapabilirsin.


Herşeyi Allah'tan iste

Ey oğul!

Yerin ve göklerin içinde bulunan her şeyi elinde tutan Zat, sana kendisinden istemek ve dua etme nimeti verdi. Duana icabet edeceğine de söz verdi. Sana bir şey vermesi için kendisine dua etmeni emretti. Ondan rahmet dile ki sana rahmet etsin. O, seninle Kendisinin arasına bir perde koymadı ve seni korumak için başkasına teslim etmedi.



Tevbeyi geciktirme

Ey oğul!

Bir kötülük işlediğin zaman Ona dön ve tevbe et. O, kendine döndüğün için seni ayıplamaz. İşlediğin günahın cezasını vermekte acele etmez. Yaptığın suçu başkalarına bildirmez. Tevbe etmeni de zorlamaz. Günahları niçin işlediğin hakkında seninle münakaşa etmez.



Allah'ın rahmetinden ümidini kesme

Ey oğul!

Allah'ın rahmetinden ümidini kesme. Ancak O, günahtan dönmeyi sevapla mükâfatlandırır. Kötülüğün karşılığım bir, iyiliğin karşılığın da on misli kabul eder.

Sana dönme ve tevbe kapısını açık bıraktı. Ona hitap edersen hitabını duyar, içinden bir şey istersen, ne istediğini bilir. O, gizliyi açık olan şey gibi bilir. İstediğini arz

etmeden, içini Ona dökmeden dertlerini ve sıkıntılarını bildirmeden O bilir. İşlerinde muvaffak olmak için Ona sığın.







Allah'tan kork

Ey oğul!

Allah'tan hakkıyla kork. Emrinden dışarı çıkma.

Allah'ın zikriyle kalbini diri tut. Allah'ın ipine sım sıkı sarıl. Eğer tutunuyorsan, Rabbinle aranızdaki bağdan daha kuvvetli hangi bağ bulunabilir?



Kalbini öğütle yaşat

Ey oğul!

Kalbini öğütle yaşat, hikmetle aydınlat. Dünya malım ve ona olan aşkı terk etmekle nefsini öldür.

Kalb, hakla kuvvetli, hikmetle parlak ve nurlu olur.


Geçmişten ders çıkar

Ey oğul!

Daha önce geçmiş olan milletlerin kıssalarını ve hikâyelerini oku. Tarihte insanların başına gelen felaket ve musibetleri düşün. Aynı şeylerin tekrarlanmaması için iyice dikkat et.


Söze karışma

Ey oğul!

Bilmediğin bir şey hakkında söze karışma. Üzerine düşmeyen hususu konuşma.

Sonunda bir felaketin gelmesinden korktuğun yolu terket. Çünkü bir işte felaket sezildiğinde onu terk etmek, korkuyla ilerlemekten daha iyidir.


Allah yolunda çalış

Ey oğul!

Allah yolunda iyi çalış. Onun yolunda mücahede ve mücadele etmekten çekinme.

Bütün işlerinde Allah'a sığın. O en iyi koruyucu ve en yakın kurtarıcıdır.

Her işinde Allah'a teslim ol. İstediğini yücelten, istediğini alçaltan Odur.


Güçlükleri aşmaya çalış

Ey oğul!

Herhangi bir kimsenin ağır sözleri seni yolundan alıkoymasın.

Kendini güçlükler karşısında sabretmeye alıştır. Haksızlık karşısında hakka sabretmek en iyi ahlaktır.

Bir işi yapmadan önce çokça düşün.



Güvenilir kişilerle istişare et

Ey oğul!

İyi karar verebilmek için güvenilir kimselerle istişare

En hayırlı söz faydalı olandır. Faydasız bilgide hayır yoktur. Lüzumlu olmayan bilgiden de bir fayda temin edilemez.

İslâmiyette ne varsa hepsini anla ve öğren.


Şu esaslara riayet et

Ey oğul!

Sana söyleyeceğim sekiz husus var ki, bunları aklından çıkarma:

1. En büyük zenginlik akıldır.

2. En büyük vahşet kibirdir.

3. En büyük fakirlik ahmaklıktır.

4. En büyük meziyet güzel ahlâktır.

5. Ahmaklarla asla dostluk kurma. Çünkü o sana faydalı olayım derken zarar verir.

6. Yalancılarla dostluk kurma. Çünkü onlar sana uzak olanı yakın, yakın olanı da uzak gösterirler.

7. Cimri insanlarla yakınlık kurma. Çünkü cimri adam ihtiyacın olan şeyi bile senden esirger, vermekten çekinir.

8. İslâmı hayattan uzak olanlarla dost olma. Çünkü seni âdi şeylere götürürler.


Konular